Chromosphaera perkinsii คือสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่ถูกค้นพบในปี 2017 ในตะกอนจากทะเลรอบๆ ฮาวาย แต่เมื่อสืบเสาะย้อนกลับไป หลักฐานแรกของการมีอยู่บนโลกของสิ่งมีชีวิตนี้ถูกระบุว่ามีมากกว่า 1 พันล้านปีแล้ว นานกว่าการที่สัตว์ชนิดแรกจะปรากฏขึ้นเสียอีก

แต่ที่น่าสนใจจนนำมาสู่งานวิจัยล่าสุดจากทีมวิจัยมหาวิทยาลัยเจนีวาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature คือการที่พวกเขาได้ค้นพบว่าสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวสปีชีส์นี้สามารถสร้างโครงสร้างหลายเซลล์ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับเอ็มบริโอของสัตว์ได้อย่างน่าทึ่ง เป็นเหมือนโปรแกรมทางพันธุกรรมในการพัฒนาตัวอ่อนที่มีอยู่ก่อนการเกิดสัตว์

หรืออาจกล่าวได้ว่าในมุมของผู้วิจัยครั้งนี้ C. perkinsii คือสิ่งมีชีวิตแรกที่ถูกค้นพบตามข้อมูลปัจจุบัน ว่าพวกมันมีเครื่องมือทางพันธุกรรมในการ "สร้างไข่" แบบมาก่อนกาลนั่นเอง!

โอมายา ดูดิน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ภาควิชาชีวเคมีจากมหาวิทยาลัยเจนีวาและผู้นำของงานวิจัยครั้งนี้ ได้อธิบายถึงการค้นพบว่าทีมวิจัยได้มุ่งเน้นการศึกษา Chromosphaera perkinsii เป็นหลัก จนทำให้เกิดความเข้าใจในกระบวนการที่อาจนำไปสู่การเปลี่ยนผ่านไปสู่สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ และจากการสังเกตการณ์ C. perkinsii พวกเขาพบว่าเซลล์เหล่านี้ เมื่อมีขนาดถึงขีดสุดจะทำการแบ่งเซลล์โดยไม่มีการเติบโตเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดกลุ่มเซลล์หลายเซลล์ที่คล้ายกับการพัฒนาตัวอ่อนในสัตว์อย่างน่าทึ่ง โดยกลุ่มเซลล์ดังกล่าวจะมีอายุประมาณหนึ่งในสามของวงจรชีวิต และมีอย่างน้อยสองประเภทของเซลล์ที่มีความแตกต่างกัน

“ถึงแม้ว่า C. perkinsii จะเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว แต่พฤติกรรมนี้แสดงให้เห็นว่ากระบวนการประสานงานและการแยกแยะเซลล์หลายเซลล์เกิดขึ้นแล้วในสปีชีส์นี้ โดยเกิดนานก่อนที่สัตว์จะปรากฏบนโลกเสียอีก” ดูดินสรุปทิ้งท้าย