รู้หรือไม่ว่าจากงานวิจัยล่าสุดโดย Washington State University ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Neuropsychopharmacology ได้มีการศึกษาปัจจัยเชิงพฤติกรรมและชีววิทยาที่ทำให้สัตว์ทดลองแสวงหาการใช้กัญชา จนได้พบว่า หนูที่มีระดับความเครียดพื้นฐานสูงตามธรรมชาติ มีแนวโน้มกลับไปใช้กัญชาซ้ำมากกว่าหนูตัวอื่นอย่างชัดเจน

สำหรับรูปแบบการทดลอง นักวิจัยให้หนูทดลองเลือกใช้กัญชาในรูปแบบไอระเหยด้วยตนเอง และติดตามพฤติกรรมการใช้อย่างต่อเนื่อง ผลการวิเคราะห์ชี้ว่า ระดับฮอร์โมนความเครียดขณะพัก (baseline stress hormones) เป็นตัวทำนายที่ทรงพลังที่สุดของพฤติกรรมแสวงหากัญชา มากกว่าปัจจัยอื่น เช่น เพศ พฤติกรรมทางสังคม หรือความไวต่อรางวัล ส่วนในเชิงชีววิทยา ทีมวิจัยวัดระดับฮอร์โมนคอร์ติโคสเตอโรน ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดในหนูและเทียบเท่ากับคอร์ติซอลในมนุษย์ พบว่าหนูที่มีระดับฮอร์โมนนี้สูงตั้งแต่ต้น มีแรงจูงใจในการใช้กัญชามากกว่าอย่างมีนัยสำคัญ ที่สำคัญคือ ความเชื่อมโยงดังกล่าวเกิดจากระดับความเครียดพื้นฐาน ไม่ใช่ระดับความเครียดที่เพิ่มขึ้นชั่วคราวหลังเผชิญสิ่งกระตุ้น นอกจากนี้ หนูที่มีความยืดหยุ่นทางการคิดต่ำ หรือปรับเปลี่ยนกลยุทธ์การตัดสินใจได้ยาก ยังมีแนวโน้มแสวงหากัญชามากกว่า สะท้อนว่าทั้งกลไกความเครียดและการทำงานด้านการรู้คิดมีบทบาทร่วมกัน

อีกทั้งงานวิจัยยังพบว่า หนูที่มีระดับเอนโดแคนนาบินอยด์ต่ำร่วมกับระดับฮอร์โมนความเครียดสูง มีแนวโน้มใช้กัญชามากขึ้น แม้ความสัมพันธ์จะอ่อนกว่าผลของความเครียดพื้นฐาน เอนโดแคนนาบินอยด์เป็นสารที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อรักษาสมดุลภายใน นักวิจัยจึงตั้งข้อสังเกตว่า สาร THC ในกัญชาอาจทำหน้าที่ชดเชยระบบนี้ในสัตว์หรือบุคคลที่มีระดับเอนโดแคนนาบินอยด์ต่ำ ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึง “ตัวบ่งชี้ล่วงหน้า” ที่อาจใช้ประเมินความเปราะบางต่อการใช้สารเสพติดในอนาคต และมีนัยสำคัญต่อการออกแบบมาตรการคัดกรอง ป้องกัน และทำความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างความเครียดกับการใช้กัญชาในมนุษย์ต่อไป