ความนิยมของ AI แพร่พลายไปในทุกที่ ไม่เว้นแม้แต่เม็ดทราย
เพราะล่าสุด นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดได้สร้างเครื่องมือปัญญาประดิษฐ์ใหม่ ที่ชื่อว่า ‘SandAI’ ที่มีคุณสมบัติในการตรวจสอบความเป็นของเม็ดทรายควอร์ตซ์ที่มีอายุนับร้อยล้านปี ทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถระบุได้อย่างแม่นยำว่าเม็ดทรายเหล่านี้ได้รับการก่อรูปและสะสมโดยแรงต่าง ๆ เช่น ลม แม่น้ำ คลื่น หรือธารน้ำแข็งมามากขนาดไหน กล่าวคือเป็นการนำเสนอวิธีการใหม่ในการสำรวจประวัติศาสตร์ธรณีวิทยาของทรายด้วยความแม่นยำอันน่าทึ่ง
โดยนอกจากข้อมูลที่ได้ สิ่งที่ SandAI สามารถก้าวไปถึงยังถือเป็นการนำเสนอมุมมองใหม่สำหรับการศึกษาทางธรณีวิทยาและโบราณคดีด้วย โดยเฉพาะในช่วงเวลาหรือสภาพแวดล้อมที่ไม่มีหลักฐานอื่น ๆ เช่น ฟอสซิลที่มีให้เห็นอยู่มากมาย การวิเคราะห์โครงสร้างเล็ก ๆ ภายในที่ซับซ้อนของ SandAI จะทำให้สามารถมองเห็นอดีตได้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเปิดเผยว่าเม็ดทรายถูกก่อรูปโดยแรงธรรมชาติแบบไหน
“แทนที่มนุษย์จะต้องผ่านขั้นตอนการตัดสินว่าโครงสร้างใดคือโครงสร้างสำคัญสำหรับเม็ดทราย เราสามารถใช้การเรียนรู้ของ SandAI ได้ เพื่อทำให้การวิเคราะห์โครงสร้างเล็ก ๆ นั้นมีความเข้มงวดมากขึ้น” ดร.มาเธอ ลาโปตร์ นักวิจัยอาวุโสในงานวิจัยกล่าว “หรืออาจกล่าวได้ว่าเครื่องมือของเรากำลังเปิดประตูสู่การใช้งานการวิเคราะห์โครงสร้างเล็กที่ไม่เคยมีมาก่อนนั่นเอง”
โดยสำหรับการพัฒนา SandAI ทีมวิจัยจากสแตนฟอร์ดได้ใช้เครือข่ายประสาทเทียมที่ออกแบบมาเพื่อเลียนแบบกระบวนการเรียนรู้ของสมองมนุษย์ ในระบบนี้ การคาดการณ์ที่ถูกต้องจะช่วยเสริมสร้างการเชื่อมโยงระหว่างเซลล์ประสาทเทียม ทำให้โมเดลเรียนรู้จากข้อผิดพลาด โดยนักวิจัยจะรวบรวมภาพถ่ายจากอิเล็กตรอนสแกนจากเม็ดทรายในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย เช่น แม่น้ำ, ทรายที่พัดจากลมในทะเลทราย, ธารน้ำแข็ง และชายหาด โดยร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญทั่วโลก เพื่อให้แน่ใจว่า SandAI สามารถวิเคราะห์เม็ดทรายในอนาคตได้อย่างแม่นยำในหลากหลายสถานการณ์
อีกทั้งเครือข่ายประสาทเทียมนี้ยังสามารถฝึกฝนตนเองผ่านการวิเคราะห์ภาพ โดยการระบุลักษณะเล็กๆ ที่อาจถูกมองข้ามโดยมนุษย์ ทำให้ SandAI ปรับปรุงการคาดการณ์อย่างเป็นระบบจนสามารถบรรลุความแม่นยำได้ถึง 90% อย่างในตัวอย่างของการทดลอง นักวิจัยได้ทดสอบโมเดลกับตัวอย่างเม็ดทรายที่มีช่วงเวลาตั้งแต่ปัจจุบันไปจนถึงประมาณ 200 ล้านปีที่ผ่านมาในช่วงยุคจูราสสิก ซึ่ง SandAI สามารถติดตามประวัติการขนส่งของเม็ดทรายเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ แสดงให้เห็นถึงความแข็งแกร่งของเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นได้เป็นอย่างดี