__________
⠀⠀⠀เมื่อพูดถึงยานยนต์ที่ขับเคลื่อนด้วยล้อเดียว อาจไม่ใช่นวัตกรรมที่น่าตื่นตาตื่นใจสำหรับคนในยุคนี้สักเท่าไหร่ เมื่อเราสามารถพบเห็น “ล้อเดียวไฟฟ้า” ได้ทั่วไปตามท้องถนน ออกมาวิ่งโชว์ความเท่กันจนชินตา ให้ความรู้สึกเหมือนเรากำลังก้าวเข้าสู่การขับขี่แห่งโลกอนาคต
แต่! ถ้าเราบอกว่าความจริงแล้ว ไอ้ความเท่ของนวัตกรรมรถล้อเดียวนี้ มีมาตั้งแต่เกือบร้อยปีที่แล้วล่ะ คุณจะเชื่อไหม?
⠀⠀⠀ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ เพราะมอเตอร์ไซค์ที่ขับเคลื่อนด้วยวงล้อเพียงอันเดียวนั้น ถูกสร้างขึ้นอย่างเป็นทางการครั้งแรกเมื่อราว ๆ ปี ค.ศ. 1930 และมีการจดสิทธิบัตรเป็นที่เรียบร้อย ในชื่อ “เดอะ ไดนาสเฟียร์ (The Dynasphere)” โดยจอห์น อาร์ชิบัลด์ เพอร์เวส วิศวกรและนักประดิษฐ์ชาวอังกฤษ
⠀⠀⠀เดอะ ไดนาสเฟียร์ มีลักษณะเป็นวงล้อขนาดใหญ่และหนา ทำจากโครงเหล็ก ติดตั้งเครื่องยนต์สำหรับการขับเคลื่อน ภายในตรงกลางเป็นแท่นที่นั่งคนขับพร้อมพวงมาลัยควบคุม
โดยหลักการทำงานของเจ้าไดนาสเฟียร์นี้ จะใช้เครื่องยนต์ในการผลักให้วงล้อรอบนอกหมุนไปเรื่อย ๆ โดยแท่นคนขับจะยังคงอยู่กับที่ ส่งให้เกิดการเคลื่อนไปข้างหน้า ด้วยขนาดและความหนาของวงล้อเหล็ก ทำให้มันสามารถเดินหน้าได้อย่างมั่นคง แต่พอถึงคราวจะเลี้ยว ก็ติดข้อจำกัดนิดหน่อย ด้วยกำลังเครื่องยนต์ในสมัยนั้นที่มีไม่มาก ผู้ขับขี่จึงจำเป็นต้องเอี้ยวตัวไปตามทิศทางที่ต้องการจะเลี้ยวเพื่อช่วยถ่วงน้ำหนัก
ซึ่งความว้าวอยู่ตรงที่เพอร์เวสเผยข้อมูลว่า เขาได้แรงบันดาลใจแรกเริ่มในการสร้างเจ้ามอเตอร์ไซค์ล้อเดียวนี้ จากภาพสเก๊ตช์ของจิตรกรและนักประดิษฐ์ระดับโลกอย่าง “เลโอนาร์โด ดา วินชี” นั่นหมายความว่า แนวคิดการสร้างพาหนะด้วยวงล้อเดียวมีมานมนานกาเลแล้ว และหากวิทยาการในสมัยนั้นเพียงพอต่อการรังสรรค์ ไม่แน่ว่าเราอาจได้เห็นนวัตกรรมยานยนต์ล้อเดียวตั้งแต่ยุคเรเนซองค์ก็เป็นได้
⠀⠀⠀ถึงอย่างนั้น ก็ต้องยกความดีความชอบให้เพอร์เวส ในฐานะผู้ที่กล้าลงมือต่อยอดจากภาพสเก๊ตช์ ให้กลายมาเป็นนวัตกรรมที่จับต้องได้จริง และเขาก็ไม่ได้หยุดเพียงแค่ตัวต้นแบบเดียวเท่านั้น เพอร์เวสยังได้พัฒนาต่อร่วมกับลูกชายไปอีกถึง 8 เวอร์ชัน ทั้งในรูปแบบที่ใช้มอเตอร์ไฟฟ้า รูปแบบที่สามารถวิ่งได้บนชายหาดได้ รวมไปถึงรูปแบบที่ใช้คันโยกในการเลี้ยวโดยคนขับไม่ต้องเอนตัวอีกต่อไป
ทั้งหมดทั้งมวลนี้ เพอร์เวสกล่าวว่า เขาทำด้วยเจตนารมณ์ที่อยากสร้างยานยนต์แห่งอนาคต ซึ่งตัดความเทอะทะต่าง ๆ ของมอเตอร์ไซค์และรถยนต์ในสมัยนั้นออกไป เหลือไว้เพียงส่วนใช้งานที่จำเป็น เช่น ล้อ เครื่องยนต์ ที่นั่งคนขับ และพวงมาลัย เพื่อให้การขับขี่เป็นไปได้อย่างสะดวกขึ้น
แต่ถามว่าสะดวกจริงไหม? ต้องตอบตามตรงว่าไม่เท่าไหร่ หนำซ้ำยังเกิดอันตรายได้ง่าย หากคนขับไม่ยึดตัวเองกับที่นั่งดี ๆ ก็อาจเสี่ยงกับการถูกแรงดูดให้ร่างหมุนติ้วไปพร้อมกับวงล้ออีกด้วย (นึกภาพตามง่าย ๆ ก็คล้ายกับหนูแฮมสเตอร์ที่วิ่งบนล้อจักรแล้วเสียหลักนอนหมุนไปกับวงล้อนั่นล่ะ)
⠀⠀⠀อย่างไรก็ตาม เดอะ ไดนาสเฟียร์ ของ เพอร์เวส ได้กลายมาเป็นไอดอลของมอเตอร์ไซค์ล้อเดียวในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยในยุคนี้ได้แทนที่ล้อโครงเหล็กยักษ์ด้วยล้อจักรยานขนาดใหญ่ ทำให้มีเส้นขอบยางที่บางลงมาก คนขับจึงต้องอาศัยทักษะทรงตัวที่มากขึ้น
จึงกลายเป็นเทรนด์ความเท่หนึ่งในยุคสงคราม ที่ท้าทายให้ใครต่อใครอยากลองขับเจ้ามอเตอร์ไซค์ล้อเดียวนี้สักครั้ง บ้างก็พยายามสร้างมอเตอร์ไซค์ล้อเดียวเพื่อขับกันเองที่บ้าน และเคยไปไกลถึงขนาดที่มีการออกแบบให้สามารถติดตั้งอาวุธบนยานยนต์ล้อเดียวนี้เพื่อใช้ในการสงครามอีกด้วย
⠀⠀⠀แม้ล้อเดี่ยวแสนเฟี้ยวจะเสื่อมความนิยมลงหลังจากนั้น แต่มันก็ไม่เคยหายไปจากวงการนวัตกรรมเลยตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา ยังเป็นหนึ่งต้นแบบความท้าทายที่นวัตกรยุคใหม่มักจะหยิบจับมาพัฒนาต่ออยู่เสมอ ต้องขอบคุณภาพสเก๊ตช์ของดาวินชี และความกล้าลองผิดลองถูกของเพอร์เวส ที่ทำให้เราเห็นความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ไม่มีสิ้นสุด
________
#CMUSTeP #STeP #ณWHATตะกรรม #TheCarCatcher #นวัตกรรมยานยนต์